Zolang het wedden bestaat, bestaat ook de kans op het expres manipuleren van uitslagen. Wedstrijdvervalsing (matchfixing) is het doelbewust sjoemelen van een uitslag voor een sporter, een team, maar bijvoorbeeld ook door een scheidsrechter of trainer. Het valsspelen wordt vaak financieel vergoed door een tussenpersoon van een zogenaamd goksyndicaat om het lastig te maken om ooit ontdekt te worden.
Matchfixing druist niet alleen in tegen de ethische regels van de sport zelf, maar is in bijna alle gevallen ook nog eens een strafbaar feit dat strafrechtelijk vervolgd kan worden. Daargelaten dat je geweerd wordt van de sport en verder gaat in het leven als fraudeur. We hebben wat opmerkelijke matchfixing schandalen voor je op een rijtje gezet en we beginnen met een zaak die nog steeds wordt onderzocht.
Snooker Schandaal
Van 15 april tot en met 1 mei wordt het Cazoo World Championship Snooker gehouden in het Engelse Crucible Theatre in Sheffield. Daar zullen ten minste acht Chinezen niet aan meedoen. Alle acht worden verdacht van matchfixing of een poging daartoe. Het zijn niet de minste Chinese spelers die hiervan worden verdacht.
De huidige nummer negen van de wereld, Zhao Jianbo, wordt nota bene tijdens dit toernooi flink aan de tand gevoeld om toe te geven ten minste twee keer een wedstrijd te hebben verkocht. De andere die hetzelfde gaan ondervinden zijn Lu Ning, Zhang Jiankang, Chen Zifan en Chang Bingyu. De altijd vriendelijk ogende Liang Wenbo wordt samen met Li Hang en Bai Langning ervan verdacht van poging tot vervalsing van wedstrijden. Wordt vervolgd!
Dit is geen op zichzelf staand geval. Al eerder raakte de snookersport in rep en roer. Stephen Lee, beschouwd als een van de beste spelers, moet een schorsing uitzitten van 12 jaar wegens matchfixing. De beste man werd in 2012 beschuldigd van het beïnvloeden van minimaal zeven verschillende wedstrijden tussen 2008 en 2009. Alles kwam aan het licht omdat er opvallende wed-patronen werden ontdekt bij tal van zijn wedstrijden.
De Indian Premier League of Cricket
Op het hoogste niveau van Cricket is mondiaal al vaker de geruchtenstroom van matchfixing opgedoken. Dat lijkt minder makkelijk te verbergen omdat het om meerdere spelers gaat en niet een enkel individu. Niets bleek minder waar in India, 2013. Als een ware bom werd het nieuws gebracht voor sportzender ESPN.
Drie spelers van de club ‘The Royals’, uitkomend in de Indiase Premier League, zouden hebben gesjoemeld met uitkomsten en samen hebben gewerkt met de (criminele) gokpartners Dawood Ibrahim en Chhota Shakeel. De drie spelers (Sreesanth, Ajit Chandila en Ankeet Chavan) werden met nog eens 23 anderen van hun bed gelicht en gearresteerd op verdenking van omkoping.
Velen van hen ontliepen echter hun straf door de moeizame coördinatie tussen de verschillende onderzoekscommissies. Iets zegt ons dat de beslissing makers ook niet schoon zijn en misschien zelf zijn omgekocht om dit onder de lakens te houden.
Tennis: Nikolay Davydenko
Velen zullen heus nog wel de naam Nikolay Davydenko kennen. Een zeer getalenteerde tennisspeler uit Rusland die zelfs bij de piek van zijn carrière op de ATP-lijst op plek drie stond in november 2006. Toch ging het helemaal mis met het vervolg van zijn loopbaan.
Bij een ATP-tour wedstrijd tegen Martin Vassallo Arguello wist de Rus de eerste set te winnen, waarna hij met een enkelblessure in de beslissende derde set moest ‘opgeven’. Daar is niets mis mee, denk je dan, dat kan gebeuren.
Ware het niet dat er verdacht veel gokpatronen werden geïdentificeerd door Betfair vlak voor de opgave. Onbekende individuen in Rusland zijn nu juist door deze opgave van Davydenko flink rijker geworden. Met als gevolg dat alle weddenschappen op deze wedstrijd werden opgeschort en een onderzoek werd ingesteld. Het is gebleken dat Nikolay door meer mysterieuze omstandigheden partijen heeft weggegeven. Hij besloot zijn racket in 2014 aan de wilgen te hangen.
Matchfixing bij voetbal
In Europa is men ook niet vies van een potje matchfixing. Zo zijn er diverse schandalen ontdekt bij diverse clubcompetities. We gaan een paar voorbeelden noemen.
Belgisch voetbal
Al sinds 1960 rommelt het bij het professionele voetbal bij onze zuiderburen. Destijds werden er al onregelmatigheden gemeld bij de wedstrijden Turnhout-Beringen en Lierse-Cercle Brugge. In de jaren die volgde, bracht onderzoeksrechter Guy Bellemans ook de omkoopzaak Standard-Waterschei aan het licht.
In 1997 gaf Constant Vanden Stock, voorzitter van topclub Anderlecht toe één miljoen Belgische franken te hebben ‘geleend’ aan scheidsrechter Muro om de UEFA-wedstrijd Anderlecht-Nottingham Forest te fixen. In hetzelfde jaar bleek een tussenpersoon in naam van Eendracht Aalst pogingen had gedaan om spelers van de tegenstander om te kopen.
Daar blijft het niet bij. De Belgische voetbalbond schorst in 1999 twee spelers van KVC Westerlo en werden vervolgens berecht en achter de tralies gezet. Beide spelers hebben toegegeven steekpenningen te hebben aangenomen door bewust een wedstrijd te verliezen tegen KV Kortrijk.
De Belgische autoriteiten hebben op 16 maart 2006 een internationaal aanhoudingsbevel uitgevaardigd tegen de Chinese ‘zakenman’ Zheyun Ye. Hij zou betrokken zijn geweest bij het omkopen van tal van spelers en trainers en heeft daardoor zijn zakken goed laten vullen.
De degradatiestrijd tussen KV Mechelen en Waasland-Beveren uit 2018 blijkt te zijn gekocht. Dit alles kwam aan het licht bij operatie propere handen. Dejan Veljkovic, een spelersmakelaar, zou de spil zijn geweest bij het omkopen van spelers en bestuursleden. In totaal werden er 33 verdachten in binnen- en buitenland opgepakt.
Duits voetbal
Iedere scheidsrechter begaat wel eens een foutje, maar wanneer het heel veel fouten worden, dan begint het te stinken. Het Duitse voetbal stond in 2005 helemaal op zijn kop toen bleek dat scheidsrechter Robert Hoyzer voor ruim twee miljoen euro wedstrijden heeft beïnvloed.
Deze tweedeklasse-scheidsrechter werd beschuldigd van matchfixing bij wedstrijden in de tweede en derde klasse van het Duitse betaalde voetbal. De beste man kende nogal controversiële straffen toe, bijvoorbeeld rode kaarten die geen rode kaarten waren.
Het schandaal schokte het land net voordat Duitsland gastheer was van het WK 2006. Hoyzer werd veroordeeld tot meer dan twee jaar gevangenisstraf voor zijn betrokkenheid, terwijl verschillende andere spelers en officials ook een schorsing ontvingen voor hun deelname.
Nigeriaans voetbal
Denk je het allemaal gehad te hebben, het kan nog veel gekker. In Nigeria zullen ze vast gedacht hebben: we zijn al goed in scammen, laten we matchfixing dan ook maar naar een nieuw niveau tillen.
Twee ploegen stonden op het punt van promotie, te weten de Plateau United Feeders en Police Machine en beide hadden nog een enkele overwinning nodig. Beide clubs speelden tegen respectievelijk tegen Akurba FC en Babayaro FC. Beide clubs wonnen inderdaad beiden de wedstrijd.
Met name ging het voor beiden in de tweede helft ineens hard met scoren. De Plateau United Feeders wonnen met 79-0. De Police Machine deden het iets rustiger aan en wonnen met 67-0. De meest openbare vorm van matchfixing was een feit. Alle betrokken clubs en de wedstrijdofficials kregen een levenslange schorsing.
De moeder van alle matchfixing schandalen
We gaan meer dan een eeuw terug in de tijd, naar het jaar 1919. De finale van de World Series bleken opzettelijk te zijn verloren door de Chicago White Sox. Er heerste eerst nog wel verdeeldheid tussen alle spelers van de White Sox, maar uiteindelijk ging iedereen erin mee.
De kwestie ontspoorde omdat veel spelers vonden dat zij onderbetaald werden. Dit rumoer bracht de gokker James ‘Sporty’ Sullivan op het idee om ten minste acht spelers om te kopen om bewust de Series te verliezen. Er werd zelfs een signaal afgesproken om dit aan beide ploegen duidelijk te maken. In de tweede inning zou de werper de batsman raken, een signaal om aan te geven dat opponent Cincinnati de World Series zouden gaan winnen.
Een jaar later, tijdens het onderzoek van de grand jury, bekenden Joe Jackson en Eddie Cicotte hun rol in het schandaal. In totaal werden acht White Sox-spelers levenslang verbannen uit honkbal. Gelukkig voor hen, bleef een gevangenisstraf bespaard.